Czy w Norwegii obchodzi się tłusty czwartek? Co jemy podczas karnawału? Jakie tradycje związane są z początkiem postu? Odpowiedzi na te i inne pytania poznasz po przeczytaniu tego artykułu!
Jak świętujemy “norweski tłusty czwartek”?
Możecie się zdziwić, ale świętowanie norweskiego tłustego czwartku (fetetorsdag) lub ostatków rozpoczynamy w… niedzielę. Jest to ostatnia niedziela przed środą popielcową (askeonsdag), którą razem z następującymi po niej poniedziałkiem i wtorkiem nazywamy fastelavn. Te trzy dni – fastelavnssøndag, blåmandag i fetetirsdag – są końcem okresu karnawału i obchodzi się je w radosnej, rodzinnej atmosferze.
Norweskie słodkości, czyli fastelavnsboller
Część z Was kojarzy na pewno tradycyjne skandynawskie wypieki takie jak cynamonki (kanelboller), kardamonki (kardemommeboller) czy szwedzkie lussekatter. Ale czy słyszeliście kiedyś o fastelavnsboller lub ich szwedzkim odpowiedniku – semli?
To słodkie, pszenne bułeczki (søte hveteboller), wypełnione kremem ze śmietany (kremfløte) i dodatkowo truskawkami (jordbær) lub dżemem (syltetøy). Ich wierzch zazwyczaj posypuje się cukrem pudrem (melis).
Jeśli macie ochotę upiec sobie takie bułeczki we własnym domu, koniecznie skorzystajcie z tego przepisu!
Ozdoby na fastelavn
W norweskich domach na zakończenie karnawału pojawiają się zazwyczaj fastelavnsris (i wbrew temu co by się wydawało – nie jest to ryż!). Są to jeszcze nierozwinięte brzozowe gałązki, które ozdabia się kolorowymi piórami i wstążkami.
Rózgi symbolizują również płodność (fruktbarhet) i są związane ze starą tradycją według której uderzenie taką gałązką miało przynosić pomyślność. Dzieci mogły budzić w ten sposób dorosłych i w nagrodę otrzymywały właśnie fastelavnsboller.
Sprzedaż tych ozdób jest związana z największą norweską organizacją wspierającą kobiety – Norske Kvinners Sanitetsforening. Dochody ze sprzedaży fastelavnsris są przekazywane na działanie stowarzyszenia – na przykład w roku 2025 będą finansować badania na temat zdrowia kobiet.
Słowniczek
fetetorsdag – tłusty czwartek
askeonsdag – środa popielcowa
kanelboller – cynamonki
kardemommeboller –kardamonki
fruktbarhet – płodność
søtaker, godteri – słodycze
en berlinerbolle – pączek
en smultring – donut
en høytid – święto
å faste – pościć
en karneval – karnawał