Zbliżają się Święta, może ktoś z Was wybiera się w gości do Norwegów. Warto znać kilka przydatnych powiedzonek oraz zwyczajów, dzięki którym zrobicie dobre wrażenie na gospodarzach.
Punktualny jak w norweskim zegarku
Norwegowie szanują czas swój i innych, dlatego też słyną z punktualności zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Pamiętajmy więc, aby nie spóźnić się na proszony obiad lub kolację. Jeśli jednak zdarzy nam się spóźnić, możemy przeprosić: Beklager forsinkelsen lub Beklager at jeg kommer for sent. (Przepraszam za spóźnienie). Źle widziane jest również zbyt wczesne przybycie na przyjęcie.
Zapraszamy do stołu!
Velkommen til bords!, czyli: Zapraszamy do stołu! Tak nawołują gospodarze, aby zachęcić gości do zajęcia miejsc przy stole. Mogą też powiedzieć: Maten er ferdig! Jedzenie gotowe. W Norwegii nie ma zwyczaju mówienia smacznego, używa się czasownika å forsyne seg – częstować się, np. Nå må dere forsyne dere! Proszę nakładajcie sobie! Forsyn deg! Nakładaj sobie. Forsyn dere! Nałóżcie sobie. Aby poprosić kogoś ze współbiesiadników o podanie nam np. ziemniaków, użyjemy zwrotu: Kan du sende meg potetene? Dosłownie: Czy możesz przesłać mi ziemniaki?
Chwalmy jedzenie!
Przy norweskim stole możemy spodziewać się zarówno tradycyjnych dań norweskich, jak i kuchni z całego świata. Niezależnie od tego jednak powinniśmy pochwalić spożywany posiłek. Tu pomocne będą zwroty: Det lukter godt! Ładnie pachnie! Det ser godt ut! Ładnie wygląda! Det er deilig! To jest pyszne! Det smaker deilig! Smakuje wyśmienicie! Det er kjempegodt! To jest bardzo dobre! Nydelig mat! Pyszne jedzenie!
Rozgadani, rozśpiewani Norwegowie
Jeżeli zostaliśmy zaproszeni na większą uroczystość, np. przyjęcie weselne, konfirmację, czyjeś okrągłe urodziny, to nie zdziwmy się jeśli usłyszymy nagle stukanie w kieliszek. Oznacza to początek przemowy. Norwegowie uwielbiają przemowy. Powinny być dowcipne, mądre i wzruszające, dlatego starannie się do nich przygotowują. Podczas jednego przyjęcia możemy usłyszeć ich nawet pięć! Innym popularnym zwyczajem jest pisanie specjalnych piosenek dla jubilata pod znaną melodię. Goście dostają tekst wydrukowany na eleganckim papierze i śpiewają, śpiewają, śpiewają…
Dokładka?
Kiedy gospodarze zapytają nas: Vil du ha litt mer? Czy chcesz więcej?, możemy odpowiedzieć: Ja, takk, gjerne. Tak, chętnie lub: Nei, takk. Jeg er forsynt/mett. Nie dziękuję, jestem najedzony/a.
A na deser…
Norweskie desery są warte grzechu. Na stołach królują domowej roboty serniki, ciasta czekoladowe, marchewkowe, migdałowe, marcepanowe, śmietanowe, bezowe, małe ciasteczka, bułeczki, gofry pachnące kardamonem, a do nich wszechobecna, czarna, gorzka kawa z ekspresu. Na naszą prośbę o herbatę będą trochę zdziwieni, ale może uda się wydobyć jakąś torebkę herbaty z czeluści kuchennych szafek
Koniecznie: Takk for maten!
Takk for maten, czyli Dziękuję za jedzenie jest zwrotem obowiązkowym po zakończonym posiłku, na co gospodarze powinni odpowiedzieć: Vel bekomme (proszę bardzo). To przypomnijmy, co powinniśmy powiedzieć po jedzeniu? 😉 A na do widzenia powiemy: Takk for meg! lub Takk for oss! czyli podziękujemy za miło spędzony czas w gościach.
Jeżeli chcesz poznać inne zwroty grzecznościowe i dowiedzieć się więcej o podziękowaniach po norwesku, koniecznie przeczytaj nasz wpis!
Czy ktoś z Was był u Norwegów z wizytą? Napiszcie w komentarzach, jakie były Wasze wrażenia.
Słowniczek tematyczny
En gjest – gość
En vert – gospodarz
En vertinne – gospodyni
Skål! – na zdrowie!
Et besøk – wizyta
En fest – impreza/przyjęcie
Et selskap – przyjęcie
En mat – jedzenie
En rett – danie
En hovedrett – danie główne
En dessert – deser