Koniec szkoły średniej w Norwegii wiąże się z wieloma tradycjami – imprezowaniem, specjalnymi strojami, partybusami, a w mniejszym stopniu z egzaminami. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego świętowania, zerknij na poniższy artykuł!
Kim są russer i co świętują?
En russ to uczeń ostatniej klasy szkoły średniej (en videregående skole), który świętuje koniec 13-letniego uczęszczania do szkoły. Tradycyjnie russetid, czyli czas tego właśnie świętowania, trwa od kwietnia do 17. maja, czyli hucznie obchodzonego święta konstytucji (grunnlovsdagen). Zazwyczaj rozpoczyna się poprzez en russedåp, czyli chrzest. “Ceremonia” różni się w zależności od szkoły, ale zwykle polega na tym, by w ciągu 10 sekund wypić duszkiem alkohol lub inny napój. Jeśli nie uda się tego zrobić, russ musi wylać resztę tego, co zostało w butelce czy puszce na siebie. Podczas “chrztu” russowi nadawane jest też zabawne imię, wybierane przez znajomych i zapisywane na czapce (ei russelue), którą nosi się w trakcie imprezowania.
Imprezowe busy, czyli russebuss
Wielu uczniów tworzy russegrupper, czyli grupki, które razem spędzają czas i świętują w trakcie russetid. Planowanie tego okresu można zacząć kilka miesięcy przed kwietniem, chyba że komuś zależy na dołączeniu do imprezowania w russebuss, czyli specjalnie do tego przeznaczonym autobusie, powinno się zacząć przygotowania dużo wcześniej ze względu na koszty takich pojazdów, które wahają się od kilkuset tysięcy koron do półtora miliona! Na przykładowe ceny można zerknąć na stronie finn.no. Wygląd każdego autobusu jest wyjątkowy, dlatego że każda grupa wybiera swój własny projekt grafiki, która pokryje autobus. O wszystkich innych usługach, jakie są wykonywane przy autobusach można przeczytać na stronie russebuss.no.
Specjalne stroje - russeklær
Tradycyjnym strojem uczniów, którzy kończą szkołę są specjalne kombinezony w kilku kolorach, które mają swoją własną symbolikę. Niebieski kombinezon mają uczniowie, którzy wybierają się na studia związane z ekonomią, czerwone dla tych, którzy uczęszczali do liceum i mają wykształcenie ogólne, czarne dla osób, które wybrały wykształcenie zawodowe (yrkesfag), a zielone dla osób, które chodziły do szkoły związanej z uprawą ziemi.
Stroje można dodatkowo ozdabiać naszywkami czy rysunkami, swoim imieniem i nazwiskiem oraz nazwą szkoły. Jeśli chcecie zobaczyć jak wyglądają wspomniane stroje i jakie są ich ceny – kliknijcie tu!
Wizytówki - okazja, by popisać się humorem!
Częścią tradycji jest również zamawianie specjalnych wizytówek (russekort), które zazwyczaj kolorem dopasowane są do koloruu stroju ucznia. Co powinno znaleźć się na takiej wizytówce poza imieniem i nazwiskiem? Tutaj zaczyna się pole do pochwalenia się swoją kreatywnością i humorem! Zazwyczaj dodaje się numer telefonu i adres, ale nie te rzeczywisty – np.:
- Adresse: Der veien går (Adres – tam gdzie poprowadzi droga)
- Adresse: I skogen med ei god bok (w lesie z dobrą książką)
- Adresse: Dødsstjernen (Gwiazda Śmierci)
- Telefonnummer: Rop i skogen, så får su et svar (Krzyknij w lesie, a dostaniesz odpowiedź)
Bardzo popularne jest też dodawanie zabawnych zdjęć i ciekawego cytatu!
Russeknuter, czyli wyzwania do wykonania
Russeknuter to w zasadzie węzełki, które robi się na russelue, czyli czapce, będącej częścią stroju russa. Każdy węzełek oznacza wykonanie innego wyzwania, a te mogą się od siebie bardzo różnić – od dosyć zwyczajnych po skrajnie kontrowersyjne. Zadaniem może być na przykład: niespanie przez 24 godziny, kupienie posiłku bezdomnej osobie, ale też ugryzienie kogoś w łydkę. By wyzwanie zostało uznane za wykonane, potrzeba potwierdzenia od świadków – na przykład innych uczniów kończących szkołę. Jeśli zdobędzie się wystarczająco dużo punktów za wykonane zadania, otrzymuje się nagrodę w postaci srebrnego (50 wykonanych zadań) lub złotego (70 zadań) sznureczka, którym ozdabia się czapkę.
Russetid w kulturze
Zdecydowanie najpopularniejszy obraz świętowania końca szkoły możemy zobaczyć w serialu SKAM – śledzimy tam losy bohaterek, które chodzą do szkoły średniej i tworzą russegruppe. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o skomplikowanych losach norweskich nastolatków, koniecznie przeczytaj nasz artykuł!
Choć świętowanie russetid brzmi zdecydowanie jak dobra zabawa, wiąże się z nim kilka kontrowersji. Russetid pokrywa się z czasem, kiedy trwają egzaminy w szkole średniej, więc wiele osób skupia się właśnie na imprezowaniu, zamiast na nauce, co nie zawsze spotyka się z aprobatą rodziców czy nauczycieli.
Mogą szokować również koszty związane z tym okresem – zakup wszystkich wspomnianych akcesoriów oraz sumy przeznaczane na autobusy potrafią osiągać wysokie kwoty!
Słowniczek
en russ – uczeń ostatniej klasy szkoły średniej, który świętuje koniec szkoły
en videregående skole – Szkoła średnia
en grunnlovsdag – święto konstytucji
russeklær – strój ucznia kończącego szkołę średnią
en dåp – chrzest
ei russelue – czapka, którą nosi russ
ei russetid – okres, w którym świętuje się koniec szkoły średniej
en feiring – świętowanie
en buss – autobus
vors – bifor, spotkanie w gronie znajomych, poprzedzające główną imprezę towarzyską
en fest, et party – impreza
å feste – imprezować
å ha et party – wyprawiać imprezę
en fyll – upijanie się, pijaństwo